Kinderen die na een scheiding steeds meer afstand nemen van een van hun ouders en – in het ergste geval – het contact met die ouder verbreken, staan onder enorme psychische druk.
Die wordt gecreëerd door iemand in het familiesysteem, meestal een ouder of grootouder, die niet in staat is zich op een normale, gezonde manier tot het kind te verhouden. Het kind ontkomt er niet aan om de ongezonde, giftige gedragingen van deze (groot)ouder over te nemen, puur om te kunnen overleven.
Het kind zit emotioneel volledig gevangen. Het wil niets liever dan van beide ouders houden, maar voelt instinctief dat de dominante ouder niet wil dat het een band heeft met de andere ouder. Het kind ervaart immers continue dat die ouder daar boos, verdrietig, afwijzend of bestraffend op reageert.
Hoop
Omdat het kind vreest ook de liefde van deze ouder te verliezen, kiest het er onbewust voor de dominante ouder te ‘pleasen’ door het contact met de andere ouder volledig te verbreken. Dit in de hoop dat die ouder in staat is met de afwijzing te dealen! Met andere woorden: dat deze ouder begrijpt dat het kind niet anders kan.
De afgewezen ouder is zich er zelden van bewust dat hun (vervreemde) kind hen nu harder nodig heeft dan ooit. Hoewel het haatdragende, boze arrogante en minachtende gedrag van het kind iets heel anders doet vermoeden, heeft het deze ouder nodig om hem te bevrijden uit de giftige omgeving bij de dominante ouder.
Overlevingsstrategie
De afgewezen ouder zoekt de schuld bij zichzelf en vraagt zich vertwijfeld af wat hij of zij verkeerd heeft gedaan. De band was toch altijd goed? Wat ging er mis dat hun kind hen plotseling zo stellig afwijst en daar geen zinnige reden voor kan geven?
De werkelijkheid is dat het niets te maken heeft met wat de verstoten ouder gezegd of gedaan zou hebben. Deze overlevingsstrategie (psychologische splitting) wordt – onbewust – ingezet, omdat het kind niet geconfronteerd wil worden met het verdriet, de angst, pijn, schaamte en eenzaamheid die het afwijzen van de ouder met zich meebrengt.
Psychologische splitting, ook wel zwart-witdenken genoemd, maakt dat een vervreemd kind zijn wereld verdeeld in al goed en al slecht. De dominante ‘favoriete’ ouder kan niets fout doen en wordt opgehemeld, de afgewezen ouder kan niets goed doen en is verworden tot een monster.
Anders (leren) omgaan met ouderverstoting
Over de psychische rollercoaster waarin de meeste afgewezen ouders terecht komen, schreef ik eerder dit blog. Ieder heeft zijn of haar eigen manier van omgaan met moeilijke omstandigheden en problemen. Om echt iets te kunnen veranderen, moeten we leren anders naar de situatie te kijken en op een nieuwe manier te reageren. Als dat lukt zul je ervaren dat de omgeving ook anders op jou reageert!
Hoe je dat als afgewezen ouder kunt doen, leer je tijdens de WORKSHOP ‘Positief omgaan met contactverlies na scheiding’.
>>> Kijk hier voor meer informatie, aanmelden en wat andere deelnemers zeggen.
Peter
Je kunt rouwen en leren leven met het verlies. Maar mijn ervaring. Is telkens wanneer er rust is en ik er zelf ook mijn vrede mee heb. Worden de wonden weer open geregen. Het duurt al 15 jaar. De boel leek stabiel. Ik sprak en zag mijn 3 kinderen (alle inmiddels volwassen) 1 a 2 keer per jaar. En nu, kwamen ze me vertellen dat ze de naam van hun moeder gaan aannemen. Reden: 3 andere. “dan heb ik eindelijk rust”, dan ben ik van het gezeur af”. “Een nieuw begin” en “ik moet solidair zijn met mijn broertje en zusje maar wil het eigenlijk zelf niet. Maar zo blijft er eenheid.” Op de vraag of ze er gelukkiger van gaan worden weten ze geen antwoord. Maar als je tussen de regels luisterd naar wat ze zeggen, staan ze onder druk van hun moeder en haar familie dit te moeten doen. Dus, Hoeveel vrede je ook vind. Ouderverstoting stopt nooit! De pijn en de wonden worden altijd weer open geregen.
Michael Rutten
Vind moeilijk te bevatten mijn dochtertje zie ik al 5 jaar niet meer. Rechter vind het ongelooflijk wat er gebeurt is en alle onderzoeken die je dan als vader moet meewerken geven aan dat het niet aan vader ligt en dan houdt het op, de OTS kijkt niet verder afspraken gesprekken van alles maar ze negeren je gewoon. Als vader ga je er aan onderdoor maar niet alleen ik ook mijn andere 2 dochtertjes die missen hun zusje en mijn ex maar lachen.
Fritz Gallein
Soms weigeren tieners contact met één ouder omwille van duidelijke redenen, zoals toxiciteit en (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Die optie laat je helaas niet open…
Monique
Beste Fritz, Zeker zijn er kinderen/jongeren die een gegronde reden hebben om geen contact te willen met één ouder. Maar dan is er geen sprake van ouderverstoting. Kenmerkend is dat kinderen die hiermee te maken hebben juist geen gegronde of gerechtvaardigde reden kunnen geven om een ouder af te wijzen, maar iets vaags of onbenulligs noemen.
Peter
Sorry maar dat is precies de reactie die verstoten ouders vaak krijgen. “Dat er wel een reden voor is” Dus dat ze het er zelf naar gemaakt hebben. Je staat als verstoten ouder volstrekt alleen in de maatschappij en hulp is er nauwelijks bij de instanties. Die lijken het probleem wel te negeren. Mij is ooit zelfs verteld door jeugdzorg. “Meneer u heeft gelijk maar we kunnen niets voor u doen.” Dit is nu 15 jaar geleden. En er is maar weinig veranderd ondanks dat het probleem steeds beter onderkend wordt.
Ronny
Ik hoor graag of zulks ook in België kan georganiseerd worden. Helaas kwam ik dit artikel te laat op het spoor, had me anders zeker aangemeld.
Monique
Beste Ronny, Vanaf februari volgend jaar worden er weer workshops georganiseerd. Vooralsnog in Nederland, maar we kijken ook naar locaties die goed bereikbaar zijn vanuit België. Als je op de hoogte gehouden wilt worden van de nieuwe data, meld je dan hier aan.
Rebekka
Heel interessant, alleen ik heb geen 175 euro
We moeten soms overleven en prioriteren om de eindjes aan elkaar te knopen.
Monique
Beste Rebekka, Goed te horen dat de workshop je aanspreekt en ik kan me voorstellen dat het in jouw situatie veel geld is. Ik neem jouw opmerking in ieder geval mee. We zijn uiteindelijk nog maar net begonnen en zullen voor volgend jaar kijken of we iets kunnen opzetten voor ‘de kleinere beurs’. Hartelijke groet, Monique
Aggie
Heel goed geschreven.
Ik kom graag in Belgie luisteren