‘De rechter moet omgangsregelingen van kinderen met gescheiden ouders beter controleren en ouderverstoting strafbaar stellen’ bepleit advocaat Richard van der Weide, die zelf zijn kinderen door een vechtscheiding al jaren niet heeft gezien. Met een opiniestuk in NRC wil hij een lans breken voor alle kinderen die worden weggehouden van hun vader ‘met leugens en bedrog omdat moeder haar rancune geen plaats kan geven’. Volgens Van der Weide wordt in zo’n situatie niet ingegrepen door de rechterlijke macht en jeugdzorg, omdat zij van mening zijn dat dit in het nadeel is van de kinderen. ‘Dat leidt ertoe dat moeders in dit land hun macht straffeloos kunnen misbruiken en daar zijn de kinderen én de vader ernstig de dupe van.’
De Nederlandse wet zegt niets over hoe de zorg voor minderjarige kinderen na een scheiding moet worden geregeld. Volgens Van der Weide krijgt minimaal acht op de tien kinderen het hoofdverblijf bij de moeder en de vader een omgangsregeling. Wanneer er conflicten ontstaan over de scheiding of omgang, zet dat ‘gat in de wet’ de deur wagenwijd open voor misbruik door rancuneuze moeders. Kinderen worden ingezet om de ex-partner financieel te chanteren, te beschadigen en demoniseren, niet zelden ‘ondersteund’ door valse aangiften van mishandeling of seksueel misbruik, zegt Van der Weide.
Rechter en jeugdzorg grijpen niet in
Het kan zover gaan dat er sprake is van ouderverstoting: de kinderen kunnen en mogen hun vader niet meer zien. ‘De moeder zet de kinderen in als ‘pion’ en kanaliseert haar wrok over de ex-partner via de kinderen.’ Dit gedrag wordt zelden bestraft, terwijl ouderverstoting door experts wordt gezien als een ernstige vorm van kindermishandeling. De rechter en jeugdzorg kiezen volgens Van der Weide voor de weg van de minste weerstand en laten de situatie zoals die is. De gedachte is dan: ‘jammer dat er geen contact meer met de vader is, maar in het belang van rust voor de kinderen laten we het maar zo.’ Echter deze rust is een schijnoplossing want ouderverstoting stopt daarmee niet. Kinderen die geen onbevangen contact kunnen hebben met beide ouders worden belemmerd in hun ontwikkeling en raken, vaak voor de rest van hun leven, ernstig beschadigd.
Stel ouderverstoting strafbaar
In het opiniestuk komt Van der Weide met verschillende oplossingen en pleit hij voor een duidelijk, begrenzend signaal van de wetgever, zodat wraakzuchtige moeders (en vaders, want die zijn er – hoewel ver in de minderheid – natuurlijk ook) het wel uit hun hoofd laten om de kinderen in te zetten om de ex-partner te chanteren en te beschadigen.
Naast het opiniestuk in de NRC kwam advocaat en ervaringsdeskundige Van der Weide afgelopen week aan het woord in RTL-Late Night en Hart van Nederland waar hij opkomt voor de positie van (gescheiden) vaders en bepleit dat ouderverstoting strafbaar gesteld moet worden.
Gescheiden vaders tot wanhoop gedreven
Omroep RTV Oost besteedde eveneens aandacht aan de aanzienlijke groep vaders die door hun ex-partner uit het leven van hun kinderen zijn gewerkt. In een serie van drie korte documentaires wordt deze problematiek helder en integer in beeld gebracht. Bekijk de afleveringen:
Deel 1 – Hoe falende instanties gescheiden vaders tot wanhoop drijven
Deel 2 – Bij vechtscheidingen worden onderlinge beschuldigingen nauwelijks onderzocht
Deel 3 – Dwaze vaders verliezen contact met kind, omdat moeder niet meewerkt
Kamervragen
Naar aanleiding van de uitzendingen van RTV Oost hebben Kamerleden vragen gesteld aan de minister over ‘het systeem’ en de gang van zaken rondom wanneer de omgang tussen gescheiden vaders en hun kinderen door de ex-partner wordt belemmerd. Om de problematiek uiteindelijk in de Tweede Kamer behandeld te krijgen, heeft een van de vaders uit de uitzending een Manifest Ouderverstoting gemaakt voor het wederzijdse recht van het kind op omgang met beide ouders. Hiervoor zijn 40.000 handtekeningen nodig. Steun dit initiatief door de petitie te tekenen (en te delen). Denk nou niet ‘laat maar, want dit is de ver van mijn bed show‘; dit kan iedere gescheiden vader en moeder in Nederland overkomen!
Bronnen:
- LindaNieuws.nl
- Opiniestuk ‘Stel vaderverstoting strafbaar‘ – Richard van der Weide – nrc.nl – 25 juli 2017
Heleen
Waar River gelijk in heeft en wellicht op doelt, is dat ouderverstoting als fenomeen waarschijnlijk in veel gevallen al eerder onzichtbaar aanwezig was in het gezin maar als ‘normaal’ werd gezien. Zo ook in de situatie waar ik als nieuwe partner mee te maken heb. Mijn vriend heeft zijn kinderen inmiddels al 5 maanden niet gezien nadat een gesprek op 1 januari (over wat we voor leuks met hen zouden gaan die week) explodeerde en binnen 5 minuten ging van de plannen bespreken naar “je maakt al 10 jaar lang mijn leven kapot!”. En jullie moeten het maar geloven, maar we hebben echt niets vreemds gezegd en hen ook niet gedwongen om te komen; toen zij aangaven er geen zin in te hebben, hebben we wel geprobeerd door open vragen te stellen om erachter te komen hoe zij zelf vonden dat we met gemaakte afspraken om zouden moeten gaan. In de aanloop bleven ze al bijna twee jaar lang niet meer bij hun vader slapen vanwege de vervelende ‘discussies’ die dan altijd ontstonden, en werd er ook steeds vaker één van de nog overgebleven contactmomenten overgeslagen onder het mom van huiswerk, ik voel me niet lekker, ik wil graag met vriendinnen afspreken, etc. Maar goed, to the point: we nemen al een jaar of 4 de relatiegeschiedenis tussen mijn vriend en zijn ex-partner vóór de scheiding onder de loep samen, en daar komt ook een zekere relatiedynamiek uit naar voren die al niet heel positief gekleurd is. Een ongelijkwaardige relatie, met een dominante partner die alles bepaalde en aan de hand van verschillende soorten therapie, waaronder PRI (tevens behoorlijk omstreden), het opvoedregime voerde. De kinderen werden in deze relatie al vervreemd, alleen omdat vader toen nog onomstotelijk onderdeel van het gezin was uitte zich dat een stuk minder duidelijk dan nu; tevens wist hij niet beter (1e relatie) en hij deed gewoon heel erg zijn best om hen alledrie gelukkig te maken door haar te accepteren zoals ze is ipv persoonlijke grenzen aan te geven. Daarin ligt dus – alhoewel een stuk minder verwijtbaar – vaak ook wel degelijk een rol van de andere partner die om verschillende redenen een heel aantal dingen over hele lange tijd laat gebeuren. Wat River waarschijnlijk – en ik zéker – bedoelt, is dat dit dus niet alleen tevens veel meer in intacte gezinnen gebeurt dan wij kunnen vermoeden en bevroeden, maar dat dit ook bij ouderverstoting tijdens en na scheiding waarschijnlijk al een stuk langer aan de gang was en dus niet ‘uit de lucht komt vallen’. Daar is ook een mooi artikel over geschreven, met betrekking tot coersive control: zie daarvoor ook https://www.aup-online.com/content/journals/10.5117/PED2020.2.004.DERU (“Vooral dwingende controle is een potentieel gevaarlijke vorm van partnergeweld, omdat de plegers ervan vaak ook na de scheiding doorgaan met hun intimiderende gedrag, bijvoorbeeld in de vorm van: het inzetten van het rechtssysteem tegen de ex-partner middels leugens en intimidatie, stalking en de andere ouder tegenover de kinderen in een kwaad daglicht zetten (Crossman, Hardesty, & Raffaelli, 2016; Toews & Bermea, 2017; Zeoli, Rivera, Sullivan, & Kubiak, 2013). Ook zijn er aanwijzingen dat deze plegers als opvoeder van hun kinderen vaak tekortschieten, in de vorm van gebrek aan warmte en veelvuldige afwijzing, tot mishandeling aan toe (voor een overzicht, zie Jaffe et al., 2008). Ouderverstoting/oudervervreemding wordt ook beschouwd als een vorm van dwingende controle (Harman, Bernet, & Harman, 2019).”
River
Er bestaan ook minder zichtbare vormen van ouderverstoting. Deze zijn op zeer subtiele wijze door een van beide ouders al op jonge leeftijd met het kind gedeeld. Vaak door op non verbale manier de rol van de moeder / vader naar het kind toe te ondermijnen. Dat werkt op onbewust niveau door in de beleving van het kind en creëerd onveilige gevoelens bij het kind. Door deze onveilige gevoelens te weren neemt het kind onbewust steeds meer afstand.
Monique
Beste River, Het klopt wat je zegt, ouderverstoting kan ook voorkomen in intacte gezinnen. Mijn boek gaat in het bijzonder over de vorm die het meeste voorkomt: tijdens of na een scheiding. Het vervreemdingsproces is overigens even subtiel en onzichtbaar, het effect ervan net zo dramatisch; het kind neemt door de geraffineerde manipulatie door één ouder, steeds meer afstand van de andere ouder en wil die – onder invloed van de manipulatie – uiteindelijk niet meer zien. Hartelijke groet, Monique